Apôtre Dr Gitwaza Paul uyobora itorero Authentic Word Ministries/Zion Temple Celebration Center ntabwo yumva icyo abo mu muryango w’ubumwe bw’Uburayi (EU) baba bakora mu nama y’umuryango wa Afurika yunze ubumwe, AU.
Uyu muvugabutumwa ubwo yabwirizaga abayoboke b’itorero ayoboye kuri uyu wa 6 Kanama 2023, yagaragaje uburyo abakoloni basenye umugabane wa Afurika, baca abawutuye mo ibice ku buryo bizagorana ko baziyumvamo ubumwe.
Yagize ati: "Reka mbabwire ikibazo gikomeye Afurika ifite. Ni amazina baduhaye atari yo. Iyi Afurika muzi si iyacu, ni iy’abakoloni. Nta gihugu cyigeze kibaho cyitwa Cameroon, nta gigugu cyigeze kibaho cyitwa Côte d’Ivoire, nta cyigeze kibaho cyitwa Republique Centrafricaine, ibi ni ibihugu badukoreye, barangiza baduha amazina yabyo.”
Dr Gitwaza yakomeje agira ati: "Ni ukuvuga ngo iyi Afurika dufite si yo. Nitugendera ku mfatiro zitari zo, Afurika ntizakira. Angola, Congo Brazaville, Congo-Kinshasa-Matadi, Gabon; kiriya cyari igihugu kimwe bitaga ngo ni ‘Royaume Bakongo’. Angola ni aba-Portuguais bayise Angola, yitwaga Congo. Bunia, igice cya Uganda, iriya yari ‘Empire Bunyoro’. Uganda ni abazungu bayizanye. Lubumbashi kumanuka Zambia, iriya ntiyari Zambia, ntiyari Shaba, yari ‘Royaume Bemba’ y’Ababemba, hirya yayo yari Tshokwe."
Uyu muvugabutumwa yavuze ko uburyo abakoloni bagabyemo uyu mugabane ari bwo butuma uwo muri Côte d’Ivoire yumva ko atandukanye n’uwo muri Burkina Faso, kandi cyari igihugu kimwe. Ati: "Amazina dufite ubu rero atarakosoka, bizatuma umu-Ivorien avuga ngo ‘umu-Burkina Faso si umu-Ivorien. Twebwe turarwanira Ivoirite yacu’. Nta mu-Burkinabe kuko Burkina Faso na Côte d’Ivoire cyari igihugu kimwe, Côte d’Ivoire bayiciyemo, ntiyigeze iba igihugu, kugira ngo bajye bayambukirizaho amahembe y’inzovu. Agahinda dufite muri Afurika, turi stateless, ntitugira iwacu."
Yakomeje agaragaza uburyo intambara ziba muri Afurika zikomoka kuri aya mateka y’ubukoloni. Ati: "Intambara dufite uyu munsi ntizizakemuka batariga ririya zina, Afurika. Umunyafurika ataramenya ko tuvukana. Umu-Angola ni umwe n’Umunyekongo n’umu-Gabonnais, n’umu-Zambia. Iyo identite nituyigira, igihugu kizakira. Ariko hakiriyo utu tuntu, Afurika turi stateless."
Dr Gitwaza yagaragaje ko ari ububata kuba Abanyaburayi bo muri EU bitabira inama ya AU, kandi nta Munyafurika wakwitabira inama yabo. Ati: "Sinzumva ukuntu AU, abaperezida bacu bashobora kwicara ngo ‘Twebwe ntidukora ku mipaka yashyizweho n’abazungu’. Ni yo mpamvu Communaute Europeene iza ikinara muri AU. Ni yo mpamvu Abanyamerika bicara muri AU ariko muri Communaute Europeene nta Banyafurika babayo. None se uwakwise izina si we so?"
AU yashinzwe mu 2002, bigizwemo uruhare rukomeye na Colonel Muammar Gadaffi. Yasimbuye umuryango w’ubumwe bwa Afurika (OAU) yari yarashinzwe mu 1963. Igikuru cyari kigamijwe ni ukugera ku bwigenge nyakuri gusa kugeza ubu Abanyafurika benshi baremeza ko uyu mugabane ukiboshywe.
Tanga igitekerezo